มารู้จักกับมะเร็งต่อมน้ำเหลือง Lymphoma

     มะเร็งชนิดนี้ถือว่าเป็นมะเร็งที่อันตรายชนิดหนึ่งเลยทีเดียว เพราะ อาจจะทำให้ต่อมน้ำเหลืองโตขึ้นและลุกลามไปยังอวัยวะอื่นๆ ได้ไม่ว่าจะเป็น ตับ ม้าม ทางเดินหายใจ หรือระบบประสาทนั่นเอง ซึ่งมะเร็งต่อมน้ำเหลืองนี้สามารถเป็นได้ทั้งในผู้ใหญ่ วัยชรา หรือแม้จะเป็นวัยเด็กก็ตาม

มะเร็งต่อมน้ำเหลือง คืออะไร ?

     มะเร็งต่อมน้ำเหลือง คือเนื้องอกของระบบน้ำเหลืองในร่างกาย ระบบน้ำเหลือง(Lymphatic System) จัดเป็นส่วนหนึ่งของระบบภูมิคุ้มกัน ประกอบไปด้วยอวัยวะน้ำเหลือง อันได้แก่ ม้าม และไขกระดูก ภายในอวัยวะเหล่านี้ จะเต็มไปด้วยน้ำเหลือง ซึ่งมีหน้าที่นำสารอาหาร และเซลล์เม้ดเลือดขาว (Lymphocyte) ไปทั่วร่างกาย ความผิดปกติของเม็ดเลือดขาวเหล่านี้ ทำให้เกิดเป็นมะเร็งต่อมน้ำเหลืองขึ้น

มะเร็งต่อมน้ำเหลือง แบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ 

1. มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดฮอดจ์กิน ( Hodgkin Lymphoma)

   จัดเป็นมะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดที่พบได้น้อยกว่า และมีลักษณะเฉพาะคือ พบ Reed-sternberg cell ซึ่งไม่พบในมะเร็งต่อน้ำเหลืองชนิดอื่น

ในแต่ละปีมีผู้ป่วยด้วยโรคมะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดฮอดจ์กิน 62,000 คนทั่วโลก ซึ่งในจำนวนนี้เป็นผู้ชาย 60% และเป็นผู้หญิง 40 %

โดยเฉลี่ยในแต่ละปี ทั่วโลกจะมีผู้เสียชีวิตจากมะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดฮอดจ์กิน 25,000 คน

2. มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดนอนฮอดจ์กิน (Non-Hodgkin Lymphoma)

   มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดนี้ สามารถแบ่งออกได้เป็น 30 ชนิดย่อย ถ้าอาศัยการเจริญของตัวมะเร็งแล้ว จะสามารถแบ่งมะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดนอนฮอดจ์กินออกได้ 2 ชนิด คือ

1. ชนิดค่อยเป็นค่อยไป (Indolet) มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดนี้จะมีอัตราการแบ่งตัวของมะเร็งค่อนข้างช้า แต่มะเร็งชนิดนี้มักจะไม่หายขาดด้วยการรักษาที่มีอยู่ในปัจจุบัน

2. ชนิดรุนแรง (Aggressiv) มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดนี้ จะมีอัตราการแบ่งตัวของมะเร็งเร็ว ถ้าไม่ได้รับการรักษา ผู้ป่วยอาจเสียชีวิตได้ภายใน 6 เดือน ถึง 2 ปี ข้อแตกต่างจากมะเร็งชนิดค่อยเป็นค่อยไปคือ มะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดรุนแรงมีโอกาสหายหาดจากโรคได้ ถ้าได้รับการรักษา

ในแต่ละปี มีผู้ป่วยด้วยโรคมะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดนอนฮอดจ์กิน 286,000 คนทั่วโลก ซึ่งในจำนวนนี้เป็นผู้ชาย 58% และเป็นผู้หญิง 42%

สาเหตุของมะเร็งต่อมน้ำเหลือง

   1.สาเหตุทางฟิสิกส์  : การกำเนิดของเนื้องอกต่อมน้ำเหลืองนั้นมีความเกี่ยวข้องกับการดูดซึมรังสี โดยการที่ได้รับการแผ่รังสีในจำนวนที่มากเกินไปจะช่วยส่งเสริมให้เนื้องอกต่อมน้ำเหลืองในร่างกายของคนมีโอกาสกำเนิดได้มากขึ้น

   2.สาเหตุทางเคมี  : วัตถุทางเคมีต่างๆเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดมะเร็ง เช่น สารเคมีปราบศัตรูพืชและน้ำยาโกรกผมเป็นต้น

   3.สาเหตุจากภูมิคุ้มกันโรค  : ผู้ที่ประสิทธิภาพความสามารถในภูมิคุ้มกันโรคลดลง เช่น โรคเอดส์ การย้ายอวัยวะ โรคปวดข้อต่างๆเป็นต้น

   4.สาเหตุจากกรรมพันธุ์  : การเกิดเนื้องอกต่อมน้ำเหลืองแบบร้ายนั้นมีความชัดเจนที่เกิดขึ้นมาจากกรรมพันธุ์ทางครอบครัว เช่น พี่น้องหรือผู้ที่เป็นเนื้องอกต่อมน้ำเหลืองพร้อมกัน

   5.สาเหตุจากไวรัส  : การติดต่อจากไวรัส เช่น ไวรัสHTLV HIV EBเป็นต้น

     นอกจากนี้ ผู้ที่มีร่างกายเป็นกรดในระยะเวลานานก็มีโอกาสมากที่จะทำให้เซลส์ต่อมน้ำเหลืองกลายเป็นมะเร็งได้ ช่วงวัยอายุของผู้ที่มีโอกาสเสี่ยงเป็นเนื้องอกต่อมน้ำเหลือง

     จากข้อมูลที่เกี่ยวข้องพบว่า เฉลี่ยแล้วทุกๆเก้านาทีของทั้งคนโลกสามารถค้นพบเคสเนื้องอกต่อมน้ำเหลืองเป็นใหม่ได้หนึ่งเคส หนึ่งในนั้นผู้ป่วยที่อยู่ในช่วงอายุระหว่าง20-40ได้มีจำนวนมากขึ้น นี่เป็นเพราะช่วงอายุนี้เป็นช่วงอายุที่หลอดน้ำเหลืองนั้นมีความแอ๊คทีฟอย่างมาก จึงทำให้ความเซ็นซิทีฟที่มีมากกว่าปกติของหลอดน้ำเหลืองนี้ทำให้คนวัยรุ่นมีโอกาสความเสี่ยงที่จะเป็นเนื้องอกต่อมน้ำเหลืองมากที่สุด

อาการของมะเร็งต่อมน้ำเหลือง

     เนื่องจากอาการของมะเร็งต่อมน้ำเหลืองสามารถพบได้ในหลายภาวะ เช่น การติดเชื้อ ดังนั้นจึงมีผู้ป่วยบางส่วนที่ไม่ได้รับการวินิจฉัยและรักษาที่ถูกต้อง แต่โดยทั่วไปอาการของมะเร็งต่อมน้ำเหลืองมักจะกินเวลานาน และไม่สามารถอธิบายได้จากสาเหตุอื่น 

อาการเริ่มต้นของมะเร็งต่อมน้ำเหลืองที่พบได้บ่อย

- การพบก้อนที่บริเวณต่าง ๆของร่างกาย เช่น ที่คอ รักแร้ หรือ ขาหนีบ โดยก้อนที่เป็นมะเร็งต่อมน้ำเหลืองนั้น มักไม่เจ็บต่างจากการติดเชื้อที่มักมีอาการเจ็บที่ก้อน

- ไข้ หนาวสั่น

- มีเหงื่อออกมากตอนกลางคืน

- เบื่ออาหาร และน้ำหนักลด

- อ่อนเพลียโดยไม่ทราบสาเหตุ

- ไอเรื้อรัง และหายใจไม่สะดวก

- ต่อมทอนซิลโต

- อาการคันทั่วร่างกาย

- ปวดศีรษะ (พบในมะเร็งต่อมน้ำเหลืองในระบบประสาท)

อาการของมะเร็งต่อมน้ำเหลืองในระยะลุกลาม

* ในผู้ป่วยบางราย จะพบอาการปวดที่ต่อมน้ำเหลือง หลังการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์

* ในรายที่เป็นมะเร็งต่อมน้ำเหลืองภายในช่องท้อง จะพบอาการแน่นท้อง หรืออาหารไม่ย่อยได้

ต่อมน้ำเหลืองที่โตจะมีผลกดเบียดอวัยวะข้างเคียง เช่น หลอดเลือด หรือเส้ประสาท อาจทำให้เกิดอาการชา หรือ ปวด ตามแขนขาได้

การวินิจฉัยมะเร็งต่อมน้ำเหลือง ทำได้โดยการตัดชิ้นเนื้อเพื่อตรวจทางพยาธิวิทยา

     ส่วนใหญ่แล้วผู้ที่ป่วยเป็นโรคมะเร็งต่อมน้ำเหลืองจะมีอายุตั้งแต่ 56 ปีขึ้นไป และจะเป็นในผู้ชายมากกว่าผู้หญิงเล็กร้อย ซึ่งก็เช่นเดียวกับมะเร็งชนิดอื่นๆ ที่หากเราตรวจพบเร็วเท่าไหรก็จะทำให้มีโอกาสรักษาให้หายได้ ต่างกันอยู่ที่ว่ามะเร็งต่อมน้ำเหลืองอาจจะมีพบกระทบต่ออวัยวะในส่วนอื่นๆของร่างกาย และอาจจะทำให้เชื้อแพร่กระจายไปได้อย่างรวดเร็ว

ขอขอบคุณรูปภาพจาก : www.cancer.gov